Struktury i sensy komiczne metafikcji w dramacie. Studium porównawcze

Rozprawa doktorska zatytułowana "Struktury i sensy komiczne metafikcji w dramacie. Studium porównawcze" ma na celu wykazanie komicznego potencjału metafikcji oraz zilustrowanie tego zjawiska na przykładzie twórczości dramatycznej Luigiego Pirandella i Witolda Gombrowicza. W literaturze naukowej brakuje osobnego, całościowego, szczegółowego studium metafikcji jako źródła komizmu. Nie powstało również dotąd studium porównawcze zestawiające ze sobą dramatopisarstwo Pirandella i Gombrowicza w zakresie struktur i sensów komicznych metafikcji, brak też badań traktujących te zjawiska u obu autorów z osobna. Tymczasem dorobek teatralny Pirandella i Gombrowicza stanowi bogaty materiał do badań porównawczych nad strukturami i sensami komicznymi metafikcji, a także wykazuje w tym zakresie istotne miejsca wspólne. W pracy wykazano, że w dramatach Pirandella i Gombrowicza obecne są zasadniczo analogiczne struktury metafikcyjne (intertekstualność, ironia, postać o cechach metafikcyjnych i kategorie z nimi powiązane, jak między innymi: parodia, metalepsa, groteska, absurd i płynność), które u obu dramaturgów są determinantami komicznych sensów. Dokonane w pracy porównanie struktur metafikcyjnych u Pirandella i u Gombrowicza oraz związanych z nimi zjawisk komicznych umożliwiło wyróżnienie dwóch, Pirandellowskiej i Gombrowiczowskiej, realizacji metafikcji i komizmu metafikcyjnego oraz opracowanie uogólnionego modelu komizmu metafikcyjnego. Przeprowadzona weryfikacja elementów modelu w kierunku postmodernistycznych realizacji wykazała odrębność Pirandellowskiego i Gombrowiczowskiego komizmu metafikcyjnego, jako sygnału postmodernistycznych konotacji i antecedencji, w zestawieniu z sensu stricto postmodernistycznym komizmem metafikcyjnym w wydaniu Allenowskim. Kluczową dyferencją w zakresie komizmu metafikcyjnego trzech twórców jest to, że u włoskiego i polskiego dramaturga metafikcja in primis wyraża nurtujące ich dylematy artystyczne i egzystencjalne, a ich komiczny wydźwięk jest wtórny, natomiast u amerykańskiego pisarza metafikcja jest wykorzystywana z uwagi na zakodowany w niej potencjał komiczny, jako narzędzie postmodernistycznej zabawy literackiej.